Bé Cãi Lầm

Vũ Ngọc Tiến
( Trích đăng Nguyệt San Con Ong Việt số 65 tháng 1- 2005)

Từ thuở tôi còn đi học ở các lớp học đầu đời, tôi cứ nghe các thầy cô nói:

- “Chữ quốc Ngữ, chữ nước ta có 24 chữ cái”.

Điều này in sâu vào đầu óc, tâm trí tôi và mọi người chung quanh.

Giả tỷ bây giờ có ai hỏi qúy vị, quốc ngữ có bao nhiêu chữ cái, quý vị chắc hẳn sẽ mạnh dạn hiên ngang trả lời:

- “Hỏi vớ vẩn, 24 chữ cái chứ còn bao nhiêu nữa”.

Mãi tới khi lớn lên đi dậy các lớp vỡ lòng Anh ngữ cho người đồng hương, tôi mới tò mò đếm lại thì chỉ thấy có 23 chữ, không tin quý vị thử đếm lại mà coi.

Trong 23 chữ cái này, không biết tại sao có một chữ rất hẩm hiu, chữ R rất ít được dùng tới.

Một số người phát âm chữ R là “Dờ”.

Nếu là người bình dân mà phát âm như vậy thì qủa thật không có gì đáng nói, chứ các xướng ngôn viên trên các đài truyền hình mà phát âm sai như vậy là không được đó à nghe.

Quý vị, buổi chiều từ 3-6 giờ thử mở TV mà nghe các xướng ngôn viên cũng như các ca sĩ đều thi nhau phát âm sai, làm thính gỉa rất lấy làm khó chịu.

Có thể nói rằng hầu hết các xướng ngôn viên của các đài truyền hình, và cả các MC nữa đều không dùng chữ “R” trong khi nói. Các xướng ngôn viên chính của các đài này như các cô TT, HV, NNC đều theo thói quen phát âm rất dễ dãi. Họ phát âm “Dộng Dãi” thay vì “Rộng Rãi”. Nói “Dằng” thay vì phát âm nói “Rằng”. Tệ hại hơn nữa quảng cáo cho các hãng điện thoại 10-10-719- Cô xướng ngôn viên HV còn nói ngoài “Da” thay vì ngoài “Ra”, nghe rất “Dõ” thay vì nghe rất “Rõ”.

Hồi 1954 khi mới di cư vào miền Nam, tôi có nghe một số bạn bè ở miền Nam phát âm những tiếng có R rất rõ.

Thí dụ: Họ nói ở lớp đệ nhất (lớp 12) học sinh sẽ học một môn học mới ấy là Triết học. Tôi nghe họ phát âm tiếng Triết có âm Tờ riết học.

Tôi cũng không hiểu tại sao cái chữ R lại sui sẻo đến thế.

- Ở trong Nam, miền lục tỉnh họ nói con cá “gô” đựng trong cái “gổ” (Con cá Rô đựng trong cái Rổ).

- Ở miền Bắc thì có một số vùng gọi là vùng Đồng Bể họ quên hẳn chữ R. Họ phát âm:

- Con châu tắng buộc bờ te tụi, ăn no như cái tống làng teo (Con trâu trắng buộc bờ tre trụi ăn no như cái trống làng treo).

Xin quý vị xướng ngôn viên hoặc nói quảng cáo đừng phát âm dễ dãi như vậy, vì quý vị phát âm cần theo tiếng việt chuẩn, đúng vì các em nhỏ đang học ở các lớp Việt ngữ học tiếng Việt theo quý vị phát âm đấy.

Thậm chí quảng cáo cho một nha sĩ mà quý vị phát âm là chữa “dăng” thay vì chữa “răng” thì nghe ghê gớm quá.

Tôi đã nghĩ kỹ, sự thật nói ra rất dễ mích lòng, thật là chuyện chẳng đặng đừng mới phải nói lên mà thôi.

Xin quý vị xướng ngôn viên ca sĩ, quảng cáo viên trên các đài truyền hình 18, 44 lưu ý dùm điều này.

Xin đừng dể thói quen làm hư hỏng tiếng Việt và cũng xin quý vị đừng cho rằng kẻ viết bài này lắm chuyện, rắc rối.

Xin đa tạ.

Vũ Ngọc Tiến